PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY
THERAVĀDA
—–

PHÉP CHÁNH ĐỊNH

SƯU TẬP PHÁP
 
Soạn giả
TRƯỞNG LÃO HÒA THƯỢNG HỘ TÔNG
(VAṄSARAKKHITA MAHĀTHERA)

Quả báo của thiền định (samādhibhāvanānisaṃsā)

Đáp trong câu hỏi thứ 8, phép thiền định có 5 quả báo như vầy:

1) Thiền định có quả báo nhất là sự ở yên trong kiếp hiện tại (ditthadham masukhavihārānisaṃsā).

Giải: Các bực A-la-hán, khi muốn ở yên vui trong hiện tại, niệm đề mục rồi nhập thiền an trú trong nhất tâm, thì các ngài được tránh khỏi các cảnh trần, nghĩ an trọn ngày được.

2) Bực cận định và nhập định đều có phép minh sát là quả báo (vipassanānisaṃsā).

Giải: Bực hữu học và phàm nhơn, khi ra thiền rồi, trong giờ mà tâm an trú trong một cảnh giới, nếu quán tưởng phép minh sát (vipassanā) thì cũng được rõ chân lý, vì thiền định là nhân sanh trí tuệ.

3) Thiền định có thần thông (abhiññā) là quả báo (abhiññānisaṃsā).

Giải: Các hành giả đã đắc cả 8 bực định (8 samāpatti) đến giờ xuất thiền, nếu muốn đắc thần thông, thì cũng có thể đắc được.

4) Cả hai bực thiền cận định và đại định đều có hạnh phúc cao quý trong cõi¹Cõi là 3 cõi – tam giới, nghĩa là hành đắc thiền rồi sẽ được sanh trong cõi dục thiên giới, sắc giới, vô sắc giới tùy theo thắng lực của thiền định., là quả báo (bhavavisesānisaṃsā).

Giải: Thiền định đem hạnh phúc quý cao đến trong cõi sắc, nghĩa là hành giả đã đắc từ sơ thiền trở lên rồi, nếu thiền không hư hoại, dầu là có tâm mong mỏi hoặc không, đến khi lâm chung cũng được thọ sanh trong cõi Phạm thiên rõ rệt. Về cận định thì hành giả sẽ được lên cõi dục.

5) Đại định có nirodha là quả báo (nirodhanisaṃsā).

Giải: Tất cả bực thánh nhân, khi đã đắc đủ 8 samapatti rồi nhập diệt thọ tưởng định (vedayitanirodha) tức là Niết-bàn, được có trạng thái là người vô tâm và được nghĩ an trong cõi hiện tại đến 7 ngày.

• 1
  Cõi là 3 cõi – tam giới, nghĩa là hành đắc thiền rồi sẽ được sanh trong cõi dục thiên giới, sắc giới, vô sắc giới tùy theo thắng lực của thiền định.