Có một câu hỏi khác. Khi chúng ta hành thiền, chúng ta có cần đến kiến thức của Abhidhamma hay không? Câu trả lời là có và không.

Có một quyển sách tên là Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) được viết bởi Hoà Thượng Buddhaghosa (Phật Âm) vào thế kỷ thứ năm sau Công Nguyên. Quyển này thực sự là một cẩm nang cho các nhà sư hành thiền. Sách mô tả việc hành thiền từ nền tảng giới luật tới khi chứng đắc đạo quả. Khi mô tả về thiền Vipassanā (Minh Sát), Ngài Buddhaghosa đã dạy những điều then chốt và cốt yếu của Abhidhamma – về các uẩn, căn, trần, các quyền, Paṭicca-samuppāda (duyên khởi). Ngài nói đây là nền tảng cơ sở cho trí tuệ. Trí tuệ ở đây là tuệ Minh Sát. Do đó có thể kết luận rằng chúng ta phải học Abhidhamma trước khi hành thiền Vipassanā (Minh Sát). Nhưng khi xem lại những câu chuyện mà một người đi tới Đức Phật và Ngài thuyết pháp cho anh ta và anh ta đã chứng đắc đạo quả hay thành bậc Thánh Nhân (Ariya) sau thời pháp trong khi anh ta không biết Abhidhamma. Tuy nhiên anh ta vẫn có thể giác ngộ. Vì vậy theo tôi sự hiểu biết về Abhidhamma không hoàn toàn cần thiết để chứng ngộ chân lý. Ngay cả khi bạn không biết về Abhidhamma, bạn có thể hành thiền Vipassanā (Minh Sát) và có thể đạt kết quả. Tuy nhiên, sự hiểu biết về Abhidhamma là vô cùng hữu ích. Giống như việc đọc bản đồ trước khi bạn đi tới nơi nào đó. Khi tới nơi, bạn không cần phải được thông báo bởi vì bạn đã biết đó là nơi nào. Tương tự như vậy, sự hiểu biết về Abhidhamma rất hữu ích. Học Abhidhamma một chút trước khi hành thiền là điều tốt. Nhưng có một số thiền sư cho rằng đó là điều cần thiết. Bạn phải học Abhidhamma trước khi hành thiền Vipassanā (Minh Sát). Có sự hiểu biết về Abhidhamma sẽ rất tốt.