Chuyện Tiền Thân Đức Thế Tôn
Jātaka

Chương Bốn
Catukkanipāta

Tiểu Phẩm Chim Cu
Cūḷakuṇālavagga

Ja 347 Ayakūṭajātaka

Chuyện này do bậc Ðạo Sư kể tại Kỳ Viên về bổn phận phải hành thiện đối với mọi người.

Trường hợp dẫn đến câu chuyện đã được kể trong số 469. Tiền thân Mahākanha.

*

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba-la-nại, Bồ-tát sinh ra là con của chánh hoàng hậu. Khi lớn lên, ngài học đủ các học nghệ và khi vua cha mất, ngài được tôn lên ngôi và trị vì vương quốc rất công chính.

Bấy giờ người ta rất sùng kính các thần linh, thường giết nhiều dê, cừu v.v… để tế thần. Bồ-tát cho đánh trống tuyên bố:

– Không được giết hại sinh vật nào cả.

Bọn quỷ Yakkha (Dạ-xoa) mất các tế vật rất căm giận Bồ-tát, liền rủ nhau họp lại trong dãy Tuyết Sơn rồi sai một quỷ Yakkha hung ác đi giết Bồ-tát. Nó cầm một khối sắt sáng loáng to bằng cái vòm nhà và ngay sau lúc nửa đêm, nó đến đứng đầu giường Bồ-tát để đập chết ngài. Ngay lúc ấy, ngai của Ðế Thích nóng lên. Sau khi quan sát, Thiên chủ biết được nguyên nhân, liền cầm lưỡi tầm sét của mình đứng phía trên quỷ Yakkha kia. Bồ-tát thấy quỷ ấy liền nghĩ: “Sao nó lại đứng đây nhỉ? Ðấy là nó muốn bảo vệ ta hay muốn giết ta?”

Bồ-tát nghĩ như thế rồi đọc bài kệ đầu:

“Người đứng trên hư không,
Giơ cái chày bằng sắt,
Kích cỡ thật to lớn,
Bảo vệ hay giết ta?”
“Sabbāyasaṁ kūṭamatippamāṇaṁ,
Paggayha yo tiṭṭhasi antalikkhe;
Rakkhāya me tvaṁ vihito nusajja,
Udāhu me cetayase vadhāya”.

Bấy giờ Bồ-tát chỉ trông thấy quỷ Yakkha mà không trông thấy Ðế Thích. Nhìn thấy Đế Thích nên quỷ Yakkha hông dám đập Bồ-tát.

Nghe Bồ-tát bảo thế, con quỷ nói:

– Tâu Ðại vương, không phải tôi đứng đây để canh giữ ngài, tôi định đập ngài bằng khối sắt sáng ngời này nhưng vì sợ Ðế Thích nên tôi không dám đập.

Ðể giải thích ý mình, con quỷ đọc bài kệ thứ hai:

“Tôi sứ giả loài quỷ,
Đến đây để giết ngài,
Inda hộ trì ngài,
Tôi không bổ ngài được.”
“Dūto ahaṁ rājidha rakkhasānaṁ,
Vadhāya tuyhaṁ pahitohamasmi;
Indo ca taṁ rakkhati devarājā,
Tenuttamaṅgaṁ na te phālayāmi”.

Nghe thế, Bồ-tát đọc thêm hai bài kệ nữa:

“Thiên Vương hộ trì ta,
Bậc đại vương thiên chúng,
Đế thích, chồng Sujā,
Hãy để loài quỷ thét,
Ta đây không sợ chúng.
“Sace ca maṁ rakkhati devarājā,
Devānamindo maghavā sujampati;
Kāmaṁ pisācā vinadantu sabbe,
Na santase rakkhasiyā pajāya.

Bọn dạ-xoa bụng bự,
Quỷ nơi bãi rác thét,
Không thể chiến với ta,
Dẫu to lớn, khủng khiếp.”
Kāmaṁ kandantu kumbhaṇḍā,
Sabbe paṁsupisācakā;
Nālaṁ pisācā yuddhāya,
Mahatī sā vibhiṁsikā”ti.

Ayakūṭajātakaṁ sattamaṁ.

Thế rồi Ðế Thích đuổi Dạ-xoa chạy. Thiên chủ khích lệ Bồ-tát và nói:

– Ðại vương đừng sợ, Từ nay chúng ta sẽ bảo vệ ngài. Ðừng sợ.

Nói xong, Thiên chủ quay thẳng về trú xứ của mình.

*

Bậc Ðạo Sư chấm dứt bài thuyết giảng ở đây rồi nhận diện Tiền thân:

– Bấy giờ, Anuruddha (A-na-luật-đà) là Ðế Thích, còn Ta là vua Ba-la-nại.