Chuyện Tiền Thân Đức Thế Tôn
Jātaka
Chương Bốn
Catukkanipāta
Tiểu Phẩm Chim Cu
Cūḷakuṇālavagga
Ja 348 Araññajātaka
Chuyện này bậc Ðạo Sư kể tại Kỳ Viên về một cô gái thô tục quyến rủ một chàng trai.
Tình tiết đưa đến câu chuyện sẽ được kể trong số 477. Tiền thân Cullānāradakassapa.
*
Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba-la-nại, Bồ-tát sinh ra trong một gia đình Bà-la-môn. Khi ngài lớn lên và hoàn tất các học nghệ ở Takkasilā thì vợ ngài mất, ngài sống đời tu hành và cùng với con trai vào trú trong dãy Tuyết Sơn.
Tại đó, ngài để con ở lại lều lá và đi hái lượm mọi thứ trái rừng. Bấy giờ có một bọn cướp phá một ngôi làng ở biên địa rồi bỏ đi, mang theo nhiều tù nhân. Một cô gái kia chạy trốn vào túp lều ấy. Thế rồi nàng ta quyến rủ chàng trai, làm hư đức hạnh của chàng. Nàng hỏi:
– Này chúng ta hãy cùng đi với nhau!
Chàng đáp:
– Hãy chờ cha tôi trở về đã. Gặp ngài xong, tôi sẽ đi với cô.
Nàng nói:
– Ðược rồi, sau khi gặp ngài xong, hãy đến em nhé.
Rồi nàng ra ngồi chính giữa đường. Khi cha chàng trở về, ẩn giả trẻ tuổi kia đọc bài kệ đầu:
“Từ rừng đi vào làng,
Đối với người có giới,
Con phục vụ thế nào?
Mong cha giải đáp cho!”
“Araññā gāmamāgamma,
kiṁsīlaṁ kiṁvataṁ ahaṁ;
Purisaṁ tāta seveyyaṁ,
taṁ me akkhāhi pucchito”.
Người cha muốn căn dặn con, liền đọc ba bài kệ đây:
“Người nào con tin tưởng,
Lắng nghe và nhẫn nại,
Hãy thân cận người ấy,
Khi rời khỏi chốn này.
“Yo taṁ vissāsaye tāta,
vissāsañca khameyya te;
Sussūsī ca titikkhī ca,
taṁ bhajehi ito gato.
Người nào không sái quấy,
Bằng thân, khẩu hay ý,
Thân cận khi rời đi,
Như trẻ bồng trên ngực.
Yassa kāyena vācāya,
manasā natthi dukkaṭaṁ;
Urasīva patiṭṭhāya,
taṁ bhajehi ito gato.
Người tâm hay thay đổi,
Như màu nghệ, tâm khỉ,
Thà sống đời độc cư,
Hơn phục vụ người ấy.”
Haliddirāgaṁ kapicittaṁ,
purisaṁ rāgavirāginaṁ;
Tādisaṁ tāta mā sevi,
nimmanussampi ce siyā”ti.
Araññajātakaṁ aṭṭhamaṁ.
Nghe thế, ẩn giả trẻ tuổi liền nói:
– Thưa cha, làm sao con có thể tìm thấy một người có những đức tính ấy được. Con sẽ không đi nữa. Con chỉ sống cùng cha mà thôi.
Nói xong chàng quay lại. Thế rồi cha chàng dạy cho chàng những pháp môn làm phát triển thiền định. Cả hai cha con không hề xa rời niềm an lạc thiền đạo và được sanh vào cõi Phạm thiên.
*
Bậc Ðạo Sư chấm dứt bài thuyết giảng và nhận diện Tiền thân:
– Bấy giờ, chàng trai và cô gái này cũng chính là chàng trai và cô gái của chuyện trên kia. Vị ẩn giả ấy chính là Ta vậy.