WikiDhamma

Thư Viện Nghiên Cứu Phật Giáo


Con đem hết lòng thành kính đảnh lễ Đức Thế Tôn, 
Bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Chánh Giác
Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammāsambuddhassa

Ja 351 Chuyện Vòng Tay Bằng Ngọc

Chuyện Tiền Thân Đức Thế Tôn
Jātaka

Chương Năm
Pañcakanipāta

Phẩm Bông Tai Ngọc
Maṇikuṇḍalavagga

Ja 351 Maṇikuṇḍalajātaka

Câu chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi ngài trú tại Kỳ Viên về một ông quan phạm tội thông gian trong hậu cung của vua xứ Kosala.

Trường hợp xảy ra câu chuyện đã được kể đầy đủ trước đây ở số Ja 282Ja 303.

*

Ở đây cũng thế, Bồ-tát là vua ở Ba-la-nại. Ông quan xấu xa kia đến với vua Kasala và khuyên vua đánh chiếm vương quốc Kāsi rồi bắt Bồ-tát bỏ vào ngục. Ðức vua Ba-la-nại phát triển thiền định và ngồi bắt chéo chân ở trên không. Ông vua cướp nước kia bị nóng sốt toàn thân, liền đến gần vua Ba-la-nại và đọc bài kệ đầu:

“Bị cướp đoạt Xe, Ngựa,
Cùng đôi hoa tai ngọc,
Như cướp đoạt Vợ, Con,
Tất cả Ngài không còn,
Sao ngài không phiền muộn?”
“Jīno rathassaṁ maṇikuṇḍale ca,
Putte ca dāre ca tatheva jīno;
Sabbesu bhogesu asesakesu,
Kasmā na santappasi sokakāle”.

Nghe thế Bồ-tát liền đọc các bài kệ sau:

“Của cải rời bỏ ta,
Hay ta bỏ chúng trước,
Kẻ chìm trong dục lạc,
Tài sản là hữu hạn,
Vì thế ta không sầu?
“Pubbeva maccaṁ vijahanti bhogā,
Macco vā te pubbataraṁ jahāti;
Asassatā bhogino kāmakāmi,
Tasmā na socāmahaṁ sokakāle.

Trăng lên, tròn rồi khuyết,
Mặt trời mọc sưởi ấm,
Rồi sau lại lặng đi,
Ta hiểu pháp thế gian,
Kẻ nghịch, ta không sầu.”
Udeti āpūrati veti cando,
Atthaṁ tapetvāna paleti sūriyo;
Viditā mayā sattuka lokadhammā,
Tasmā na socāmahaṁ sokakāle”.

Thế rồi bậc Ðại Sĩ giảng bài Chân lý cho ông vua cướp nước kia nghe và đem đức hạnh của mình ra thử thách, ngài đọc các kệ sau:

“Người tại gia biếng nhác,
Thọ hưởng dục, không tốt,
Bậc tu không chế ngự,
Như vậy cũng không tốt,
Vua làm không cân nhắc,
Không gọi là tốt lành,
Bậc có trí phẫn nộ,
Việc ấy cũng không tốt.
“Alaso gihī kāmabhogī na sādhu,
Asaññato pabbajito na sādhu;
Rājā na sādhu anisammakārī,
Yo paṇḍito kodhano taṁ na sādhu.

Sát-đế-lỵ hành động,
Đều phải nên cân nhắc,
Bậc quân vương không thể,
Hành động không cân nhắc,
Ai hành động cân nhắc,
Danh tiếng được tăng trưởng.”
Nisamma khattiyo kayirā,
nānisamma disampati;
Nisammakārino rāja,
yaso kitti ca vaḍḍhatī”ti.

Maṇikuṇḍalajātakaṁ paṭhamaṁ.

Vua xứ Kosala được Bồ-tát tha thứ, và sau khi trao trả lại vương quốc cho Bồ-tát, ông quay về xứ của mình.

*

Sau khi chấm dứt Pháp thoại, bậc Ðạo Sư nhận diện Tiền thân:

– Bấy giờ Ānanda là vua xứ Kasala, còn Ta chính là vua Ba-la-nại.