Chuyện Tiền Thân Đức Thế Tôn
Jātaka

Chương Năm
Pañcakanipāta

Phẩm Sắc Đẹp
Vaṇṇārohavagga

Ja 369 Mittavindakajātaka

Câu chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi Ngài trú tại Kỳ Viên về một Tỷ-kheo phóng dật.

Sự việc đưa đến câu chuyện sẽ giống như ở Tiền thân Mahāmittavinda (các số Ja 41, Ja 82, Ja 104 và Ja 439).

*

Bấy giờ, khi Mittavindaka bị thả xuống dưới biển, đã tỏ ra tham ái vô độ và ngày càng thái quá như vậy nên anh ta đến một nơi hành tội của các chúng sinh bị đọa vào địa ngục. Anh ta đi vào địa ngục Ussada, nhầm tưởng đấy là một đô thị và ở đó anh ta phải mang trên đầu một bánh xe bén như lưỡi dao cạo. Lúc ấy Bồ-tát là một vị Thiên tử đi thi hành một sứ mạng đến ngục Ussada. Khi trông thấy ngài, Mittavindaka đọc bài kệ đầu theo hình thức một câu hỏi:

“Tôi làm điều ác gì,
Mà bánh xe thiên chúng,
Giáng, xoay trên đỉnh đầu?”
“Kyāhaṁ devānamakaraṁ,
kiṁ pāpaṁ pakataṁ mayā;
Yaṁ me sirasmiṁ ohacca,
cakkaṁ bhamati matthake”.

Nghe thế, Bồ-tát đọc bài kệ thứ hai:

“Vượt lâu đài Pha-lê,
Lâu đài Bạc, Ma-ni,
Và cả lâu đài Vàng,
Tới đây, vì cái chi?”
“Atikkamma ramaṇakaṁ,
sadāmattañca dūbhakaṁ;
Brahmattarañca pāsādaṁ,
kenatthena idhāgato”.

Thế rồi Mittavindaka đọc bài kệ thứ ba:

“Bởi do tôi nghĩ rằng,
Các tài sản chỗ kia,
Nhiều hơn ở nơi này,
Bởi vì nghĩ như vậy,
Tôi đi đến bất hạnh.”
“Ito bahutarā bhogā,
atra maññe bhavissare;
Iti etāya saññāya,
passa maṁ byasanaṁ gataṁ”.

Bồ-tát đọc những bài kệ sau cùng:

“Từ bốn lên đến tám,
Từ tám lên mười sáu,
Mười sáu lên ba hai,
Khi tham muốn vô độ,
Tôi nhận lấy bánh xe,
Bánh xe xoay trên đầu,
Hành hạ kẻ tham dục.
“Catubbhi aṭṭhajjhagamā,
aṭṭhāhipi ca soḷasa;
Soḷasāhi ca bāttiṁsa,
atricchaṁ cakkamāsado;
Icchāhatassa posassa,
cakkaṁ bhamati matthake.

Với tham dục quá độ,
Khó làm cho đầy đủ,
Chiều hướng tăng trưởng thêm,
Ai tham muốn điều ấy,
Mang bánh xe trên đầu.”
Uparivisālā duppūrā,
icchā visaṭagāminī;
Ye ca taṁ anugijjhanti,
te honti cakkadhārino”ti.

Mittavindakajātakaṁ navamaṁ.

Nhưng trong khi Mittavindaka đang còn nói thì bánh xe rơi xuống chà nát anh ta, khiến anh ta không nói thêm được nữa. Còn vị Thiên tử quay thẳng về trú xứ của mình ở trên thiên giới.

*

Bậc Ðạo Sư chấm dứt bài giảng và nhận diện Tiền thân:

– Bấy giờ Tỷ-kheo phóng dật là Mittavindaka, còn Ta là vị Thiên tử.