Tương Ưng Bộ 55.28
Saṁyutta Nikāya 55.28
3. Phẩm Sarakāni
3. Saraṇānivagga
Sợ Hãi, Hận Thù (1)
Paṭhamabhayaverūpasantasutta
Nhân duyên ở Sāvatthī.
Sāvatthinidānaṁ.
Rồi gia chủ Anāthapiṇḍika đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với gia chủ Anāthapiṇḍika đang ngồi một bên:
Ekamantaṁ nisinnaṁ kho anāthapiṇḍikaṁ gahapatiṁ bhagavā etadavoca:
“Khi nào vị Thánh đệ tử, này Gia chủ, làm cho tịnh chỉ năm sự sợ hãi, hận thù, thành tựu bốn Dự lưu phần, và nhờ trí tuệ, Thánh lý được khéo thấy, được khéo thông đạt, nếu vị ấy muốn, sẽ tự mình tuyên bố về mình như sau:
“yato kho, gahapati, ariyasāvakassa pañca bhayāni verāni vūpasantāni ca honti, catūhi ca sotāpattiyaṅgehi samannāgato hoti, ariyo cassa ñāyo paññāya sudiṭṭho hoti suppaṭividdho, so ākaṅkhamāno attanāva attānaṁ byākareyya:
‘Ta đã đoạn tận địa ngục; ta đã đoạn tận các loài bàng sanh; ta đã đoạn tận cõi ngạ quỷ; ta là bậc Dự lưu, không còn thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ.’
‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto; sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’.
Thế nào là năm sự sợ hãi, hận thù được tịnh chỉ?
Katamāni pañca bhayāni verāni vūpasantāni honti?
Sự sợ hãi, hận thù, này Gia chủ, ngay trong hiện tại khởi lên cho người sát sanh; do duyên sát sanh, sự sợ, hãi, hận thù khởi lên ở đời sau, sự khổ ưu do tâm người ấy cảm thọ.
Yaṁ, gahapati, pāṇātipātī pāṇātipātappaccayā diṭṭhadhammikampi bhayaṁ veraṁ pasavati, samparāyikampi bhayaṁ veraṁ pasavati, cetasikampi dukkhaṁ domanassaṁ paṭisaṁvediyati.
Với người từ bỏ sát sanh, thời sự sợ hãi, hận thù như vậy được tịnh chỉ.
Pāṇātipātā paṭiviratassa evaṁ taṁ bhayaṁ veraṁ vūpasantaṁ hoti.
khởi lên cho người lấy của không cho …
Yaṁ, gahapati, adinnādāyī …pe…
khởi lên cho người tà hạnh trong các dục …
yaṁ, gahapati, kāmesumicchācārī …pe…
khởi lên cho người nói láo …
yaṁ, gahapati, musāvādī …pe…
Sự sợ hãi, hận thù, này Gia chủ, ngay trong hiện tại khởi lên cho người say đắm rượu men, rượu nấu; do duyên say đắm rượu men, rượu nấu, sự sợ hãi, hận thù khởi lên ở đời sau, khổ ưu do tâm người ấy cảm thọ.
yaṁ, gahapati, surāmerayamajjappamādaṭṭhāyī surāmerayamajjappamādaṭṭhānappaccayā diṭṭhadhammikampi bhayaṁ veraṁ pasavati, samparāyikampi bhayaṁ veraṁ pasavati, cetasikampi dukkhaṁ domanassaṁ paṭisaṁvediyati.
Với người từ bỏ say đắm rượu men, rượu nấu, thời sự sợ hãi, hận thù như vậy được tịnh chỉ.
Surāmerayamajjappamādaṭṭhānā paṭiviratassa evaṁ taṁ bhayaṁ veraṁ vūpasantaṁ hoti.
Năm sự sợ hãi, hận thù này được tịnh chỉ.
Imāni pañca bhayāni verāni vūpasantāni honti.
Với bốn Dự lưu phần nào, vị ấy được thành tựu?
Katamehi catūhi sotāpattiyaṅgehi samannāgato hoti?
Ở đây, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật: ‘Ðây bậc Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Ðiều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn’.
Idha, gahapati, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti—itipi so bhagavā …pe… satthā devamanussānaṁ buddho bhagavāti.
đối với Pháp …
Dhamme …pe…
đối với chúng Tăng …
saṅghe …pe…
vị ấy thành tựu các giới được các bậc Thánh ái kính … đưa đến Thiền định.
ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi …pe… samādhisaṁvattanikehi.
Bốn Dự lưu phần này được thành tựu.
Imehi catūhi sotāpattiyaṅgehi samannāgato hoti.
Thánh lý nào được vị ấy khéo thấy với trí tuệ, khéo thông đạt?
Katamo cassa ariyo ñāyo paññāya sudiṭṭho hoti suppaṭividdho?
Ở đây, này Gia chủ, vị Thánh đệ tử khéo như lý tác ý lý duyên khởi:
Idha, gahapati, ariyasāvako paṭiccasamuppādaññeva sādhukaṁ yoniso manasi karoti—
‘Do cái này có mặt, cái kia có mặt. Do cái này sanh khởi, cái kia sanh khởi.
iti imasmiṁ sati idaṁ hoti, imassuppādā idaṁ uppajjati;
Do cái này không có mặt, cái kia không có mặt. Do cái này diệt, cái kia diệt.’
iti imasmiṁ asati idaṁ na hoti, imassa nirodhā idaṁ nirujjhati;
Tức là vô minh duyên hành, hành duyên thức, thức duyên danh sắc, danh sắc duyên sáu xứ, sáu xứ duyên xúc, xúc duyên thọ, thọ duyên ái, ái duyên thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sanh, sanh duyên lão tử.
yadidaṁ avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṁ …pe…
Như vậy là sự tập khởi của toàn bộ khổ uẩn này.
evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
Do sự ly tham, đoạn diệt vô minh không có dư tàn, nên hành diệt. Do hành diệt, nên thức diệt … nên lão tử diệt.
Avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho …pe…
Như vậy là sự đoạn diệt của toàn bộ khổ uẩn này vậy.
evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
Ðây là Thánh lý, với trí tuệ, được khéo thấy, khéo thông đạt.
Ayamassa ariyo ñāyo paññāya sudiṭṭho hoti suppaṭividdho.
Khi nào vị Thánh đệ tử, này Gia chủ, được tịnh chỉ năm sự sợ hãi, hận thù này, được thành tựu bốn Dự lưu phần này, và Thánh lý nhờ trí tuệ được khéo thấy, khéo thông đạt thời nếu muốn, vị ấy có thể tự mình tuyên bố về mình như sau:
Yato kho, gahapati, ariyasāvakassa imāni pañca bhayāni verāni vūpasantāni honti, imehi catūhi sotāpattiyaṅgehi samannāgato hoti, ayañcassa ariyo ñāyo paññāya sudiṭṭho hoti suppaṭividdho. So ākaṅkhamāno attanāva attānaṁ byākareyya:
‘Ta đã đoạn tận địa ngục; ta đã đoạn tận loài bàng sanh; ta đã đoạn tận cõi ngạ quỷ; ta đã đoạn tận cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự lưu, không còn bị thối đọa, quyết chắc chứng quả giác ngộ’.”
‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto; sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’”ti.
Aṭṭhamaṁ.