Tương Ưng Bộ 3.13
Saṁyutta Nikāya 3.13
2. Phẩm Thứ Hai
2. Dutiyavagga
Ðại Thực (Ăn nhiều)
Doṇapākasutta
Tại Sāvatthi.
Sāvatthinidānaṁ.
At Sāvatthī.
Lúc bấy giờ, vua Pasenadi nước Kosala thường ăn bữa ăn thịnh soạn.
Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo doṇapākakuraṁ bhuñjati.
Now at that time King Pasenadi of Kosala used to eat rice by the bucket.
Rồi vua Pasenadi nước Kosala sau khi ăn xong, no đủ, thỏa thích, đi đến Thế Tôn sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn và ngồi xuống một bên.
Atha kho rājā pasenadi kosalo bhuttāvī mahassāsī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṁ abhivādetvā ekamantaṁ nisīdi.
Then after eating King Pasenadi of Kosala went up to the Buddha, huffing and puffing. He bowed and sat down to one side.
Rồi Thế Tôn sau khi biết vua Pasenadi nước Kosala đã ăn xong, no đủ, thỏa thích, ngay lúc ấy nói lên bài kệ:
Atha kho bhagavā rājānaṁ pasenadiṁ kosalaṁ bhuttāviṁ mahassāsiṁ viditvā tāyaṁ velāyaṁ imaṁ gāthaṁ abhāsi:
Then, knowing that King Pasenadi was huffing and puffing after eating, on that occasion the Buddha recited this verse:
“Người thường luôn Chánh Niệm,
Tri túc trong ăn uống,
Cảm thọ đến đoạn giảm,1Người soạn thay đổi so với bản dịch của Ngài Minh Châu, dựa trên bản tiếng Pāli.
Già chậm, thọ mạng dài.”
“Manujassa sadā satīmato,
Mattaṁ jānato laddhabhojane;
Tanukassa bhavanti vedanā,
Saṇikaṁ jīrati āyupālayan”ti.
“When a man is always mindful,
knowing moderation in eating,
his discomfort fades,
and he ages slowly, taking care of his life.”
Lúc bấy giờ, thanh niên Bà-la-môn Sudassana đứng sau lưng vua Pasenadi nước Kosala.
Tena kho pana samayena sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa piṭṭhito ṭhito hoti.
Now at that time the brahmin student Sudassana was standing behind the king.
Rồi vua Pasenadi nước Kosala gọi thanh niên Sudassana:
Atha kho rājā pasenadi kosalo sudassanaṁ māṇavaṁ āmantesi:
Then King Pasenadi addressed him,
—Này Bạn, hãy đi đến và học thuộc lòng bài kệ từ Thế Tôn và trong khi dọn ăn cho ta, hãy đọc lên bài kệ ấy. Ta sẽ cấp thường nhật cho ông một trăm đồng tiền vàng.
“ehi tvaṁ, tāta sudassana, bhagavato santike imaṁ gāthaṁ pariyāpuṇitvā mama bhattābhihāre bhattābhihāre bhāsa. Ahañca te devasikaṁ kahāpaṇasataṁ kahāpaṇasataṁ niccaṁ bhikkhaṁ pavattayissāmī”ti.
“Please, dear Sudassana, memorize this verse in the Buddha’s presence and recite it to me whenever I am presented with a meal. I’ll set up a regular daily allowance of a hundred dollars for you.”
—Thưa vâng, Ðại vương.
“Evaṁ, devā”ti
“Yes, Your Majesty,”
Thanh niên Sudassana vâng đáp vua Pasenadi nước Kosala, học thuộc lòng bài kệ này từ Thế Tôn, và trong khi dọn cơm cho vua Pasenadi nước Kosala, đọc lên bài kệ này:
kho sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā bhagavato santike imaṁ gāthaṁ pariyāpuṇitvā rañño pasenadissa kosalassa bhattābhihāre sudaṁ bhāsati:
replied Sudassana. He memorized that verse in the Buddha’s presence, and then whenever the king was presented with a meal he would repeat it:
“Người thường luôn Chánh Niệm,
Tri túc trong ăn uống,
Cảm thọ đến đoạn giảm,2Người soạn thay đổi so với bản dịch của Ngài Minh Châu, dựa trên bản tiếng Pāli.
Già chậm, thọ mạng dài.”
“Manujassa sadā satīmato,
Mattaṁ jānato laddhabhojane;
Tanukassa bhavanti vedanā,
Saṇikaṁ jīrati āyupālayan”ti.
“When a man is always mindful,
knowing moderation in eating,
his discomfort fades,
and he ages slowly, taking care of his life.”
Rồi vua Pasenadi nước Kosala tuần tự hạn chế, cho đến chỉ ăn nhiều nhất là một nālika3Đơn vị đo sử dụng ống tre..
Atha kho rājā pasenadi kosalo anupubbena nāḷikodanaparamatāya saṇṭhāsi.
Then the king gradually got used to having no more than a pint of rice.
Vua Pasenadi sau một thời gian, thân thể được khỏe mạnh, tự tay thoa bóp chân tay và nói lên lời cảm hứng sau đây:
Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena susallikhitagatto pāṇinā gattāni anumajjanto tāyaṁ velāyaṁ imaṁ udānaṁ udānesi:
After some time King Pasenadi’s body slimmed right down. Stroking his limbs with his hands, at that time he expressed this heartfelt sentiment:
“Ôi, thật sự Thế Tôn đã thương tưởng nghĩ đến lợi ích cho ta, cả hai đời hiện tại và vị lai!”
“ubhayena vata maṁ so bhagavā atthena anukampi— diṭṭhadhammikena ceva atthena samparāyikena cā”ti.
“In both ways the Buddha has compassion for me: in the good of the present life and the good of the next.”
Ghi chú:
- 1Người soạn thay đổi so với bản dịch của Ngài Minh Châu, dựa trên bản tiếng Pāli.
- 2Người soạn thay đổi so với bản dịch của Ngài Minh Châu, dựa trên bản tiếng Pāli.
- 3Đơn vị đo sử dụng ống tre.