Tương Ưng Bộ 7.15
Saṁyutta Nikāya 7.15
2. Phẩm Cư Sĩ
2. Upāsakavagga
Mānatthaddha
Mānatthaddhasutta
Nhân duyên tại Sāvatthī.
Sāvatthinidānaṁ.
Lúc bấy giờ, Bà-la-môn tên Mānatthaddha trú ở Sāvatthī.
Tena kho pana samayena mānatthaddho nāma brāhmaṇo sāvatthiyaṁ paṭivasati.
Vị này không cung kính mẹ, không cung kính cha, không cung kính Ðạo sư, không cung kính anh trưởng.
So neva mātaraṁ abhivādeti, na pitaraṁ abhivādeti, na ācariyaṁ abhivādeti, na jeṭṭhabhātaraṁ abhivādeti.
Lúc bấy giờ, Thế Tôn đang thuyết pháp, có đại chúng đoanh vây.
Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṁ deseti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ như sau:
Atha kho mānatthaddhassa brāhmaṇassa etadahosi:
“Sa-môn Gotama nay đang thuyết pháp có đại chúng đoanh vây.
“ayaṁ kho samaṇo gotamo mahatiyā parisāya parivuto dhammaṁ deseti.
Vậy ta hãy đi đến Sa-môn Gotama.
Yannūnāhaṁ yena samaṇo gotamo tenupasaṅkameyyaṁ.
Nếu Sa-môn Gotama nói chuyện với ta, ta cũng sẽ nói chuyện với Sa-môn Gotama.
Sace maṁ samaṇo gotamo ālapissati, ahampi taṁ ālapissāmi.
Nếu Sa-môn Gotama không nói chuyện với ta, ta cũng sẽ không nói chuyện với Sa-môn Gotama”.
No ce maṁ samaṇo gotamo ālapissati, ahampi nālapissāmī”ti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha đi đến Thế Tôn; sau khi đến, liền đứng một bên và im lặng.
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tuṇhībhūto ekamantaṁ aṭṭhāsi.
Và Thế Tôn không nói chuyện với Bà-la-môn ấy.
Atha kho bhagavā taṁ nālapi.
Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo:
“Sa-môn Gotama này không biết gì hết”, bèn muốn trở về.
“nāyaṁ samaṇo gotamo kiñci jānātī”ti tatova puna nivattitukāmo ahosi.
Rồi Thế Tôn với tâm tư của mình biết được tâm tư của Bà-la-môn Mānatthaddha, liền nói lên bài kệ với Bà-la-môn Mānatthaddha:
Atha kho bhagavā mānatthaddhassa brāhmaṇassa cetasā cetoparivitakkamaññāya mānatthaddhaṁ brāhmaṇaṁ gāthāya ajjhabhāsi:
“Hỡi này Bà-la-môn,
Kiêu mạn không có tốt,
Hỡi này Bà-la-môn,
Nếu muốn tốt cho mình,
Nên nuôi dưỡng mục tiêu,
Điều gì đưa ngươi đến”.
“Na mānaṁ brāhmaṇa sādhu,
atthikassīdha brāhmaṇa;
Yena atthena āgacchi,
tamevamanubrūhaye”ti.
Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo:
“Sa-môn Gotama biết tâm tư của ta”, cúi đầu đảnh lễ chân Thế Tôn, lấy miệng hôn chân Thế Tôn, lấy tay thoa vuốt và nói lên tên của mình:
“cittaṁ me samaṇo gotamo jānātī”ti tattheva bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavato pādāni mukhena ca paricumbati pāṇīhi ca parisambāhati, nāmañca sāveti:
“Tôn giả Gotama, con là Mānatthaddha. Tôn giả Gotama, con là Mānatthaddha”.
“mānatthaddhāhaṁ, bho gotama, mānatthaddhāhaṁ, bho gotamā”ti.
Rồi đại chúng ấy tâm khởi lên kinh dị vi diệu:
Atha kho sā parisā abbhutavittajātā ahosi:
“Thật là vi diệu, thưa Ngài! Thật là hy hữu, thưa Ngài!
“acchariyaṁ vata bho, abbhutaṁ vata bho.
Bà-la-môn Mānatthaddha không bao giờ cung kính mẹ, không bao giờ cung kính cha, không bao giờ cung kính Ðạo sư, không bao giờ cung kính anh trưởng, nay lại hạ mình tột cùng như vậy trước Sa-môn Gotama.”
Ayañhi mānatthaddho brāhmaṇo neva mātaraṁ abhivādeti, na pitaraṁ abhivādeti, na ācariyaṁ abhivādeti, na jeṭṭhabhātaraṁ abhivādeti; atha ca pana samaṇe gotame evarūpaṁ paramanipaccakāraṁ karotī”ti.
Rồi Thế Tôn nói với Bà-la-môn Mānatthaddha:
Atha kho bhagavā mānatthaddhaṁ brāhmaṇaṁ etadavoca:
“Thôi vừa rồi Bà-la-môn. Hãy đứng dậy và ngồi lại trên ghế của Ông.
“alaṁ, brāhmaṇa, uṭṭhehi, sake āsane nisīda.
Lòng tín thành của Ông đối với Ta từ đâu đến?”
Yato te mayi cittaṁ pasannan”ti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha sau khi ngồi trên ghế của mình, nói lên bài kệ với Thế Tôn:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo sake āsane nisīditvā bhagavantaṁ gāthāya ajjhabhāsi:
“Với ai không nên kiêu?
Với ai nên kính trọng?
Với ai nên tôn kính?
Cúng dường ai, tốt lành?”
“Kesu na mānaṁ kayirātha,
kesu cassa sagāravo;
Kyassa apacitā assu,
kyassu sādhu supūjitā”ti.
(Thế Tôn):
“Với mẹ và với cha,
Với anh nhiều tuổi hơn,
Với thầy là thứ tư,
Không nên sanh kiêu mạn,
Nên kính trọng vị ấy,
Nên tôn kính vị ấy,
Cúng dường họ, tốt lành.
“Mātari pitari cāpi,
atho jeṭṭhamhi bhātari;
Ācariye catutthamhi,
tesu na mānaṁ kayirātha;
Tesu assa sagāravo,
tyassa apacitā assu;
Tyassu sādhu supūjitā.
Các bậc A-la-hán,
Thanh lương, lậu hoặc đoạn,
Việc nên làm đã làm,
Hãy nhiếp phục kiêu mạn,
Bậc Vô thượng tôn ấy,
Ông thật nên đảnh lễ”.
Arahante sītībhūte,
katakicce anāsave;
Nihacca mānaṁ athaddho,
te namasse anuttare”ti.
Khi được nghe nói vậy, Bà-la-môn Mānatthaddha bạch Thế Tôn:
Evaṁ vutte, mānatthaddho brāhmaṇo bhagavantaṁ etadavoca:
“Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! …
“abhikkantaṁ, bho gotama …pe…
Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng!”
upāsakaṁ maṁ bhavaṁ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṁ saraṇaṁ gatan”ti.