Đức Phật dạy:

Tâm ở trạng thái thụ động, chậm chạp (līnaṁ), thời tu tập:

– Trạch pháp giác chi (dhammavicayasambojjhaṅgassa): phân tích, khảo sát pháp đưa tới sự giác ngộ.

– Tinh tấn giác chi (vīriyasambojjhaṅgassa).

– Hỷ giác chi (pītisambojjhaṅgassa).

Tâm ở trạng thái dao động, kích động (uddhataṁ), thời tu tập:

– Khinh an giác chi (passaddhisambojjhaṅgassa).

– Định giác chi (samādhisambojjhaṅgassa).

– Xả giác chi (upekkhāsambojjhaṅgassa).

Nhưng đối với niệm, ghi nhớ, chánh niệm, ghi nhận (satiñca), dù tâm ở trạng thái thụ động hay kích động cũng đều tu tập được.

Trích SN 46.53